Sunday, July 8, 2018

ဟားဗတ်ဟူးဗားနှင့် မောရစ်ကောလစ်တို့ကို ခြေရာခံကြည့်ခြင်း
ဆင်တဲဝမြတ်ဖုန်း၊ ဆောင်းပါး၊ Unicode
ခေတ်ရနံ့မဂ္ဂဇင်း၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx



နမ္မတူ ဘော်တွင်းမှာကျင်းပမည့် အာစရိယပူဇော်ပွဲ
နမ္မတူနှင့်ဘော်တွင်းအာစရိယပူဇော်ပွဲတွေကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၈ နှင့် ၂၉ ရက်မှာကျင်းပတော့မည်ဆိုတော့ အနယ် နယ်အရပ်ရပ်မှာ တကွဲတပြားရောက်ရှိနေကြကုန်သော ဆရာ ဆရာမများနှင့်ကျောင်းသူကျောင်းသားဟောင်းများက ဝေးလံ ခေါင်ဖျား နယ်စွန်နယ်ဖျားရှိ နမ္မတူဘော်တွင်းမှာ သွားရောက် စုဆုံကြဖို့ စိုင်း ပြင်းလှုပ်ရှားလာကြသည်။ ဖေ့စ်ဘုတ်တွေမှာရေးကြ၊ မေးကြ၊ အလှူငွေတွေထည့်ဝင်ကြဖြင့် တကြွ်ကမှုဒီရေမြင့်တက်လာ တော့သည်။ ထိုအချိန်မှာပင်..။
၂၀-၁၁-၂၀၁၆ မှာ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ဖွယ် သတင်းဆိုးတစ်ခု ထွက်ပေါ်လာခဲ့တော့သည်။  လားရှိုးနှင့်မူဆယ်ကြားရှိ ၁၀၅ မိုင် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အချို့က ရုတ်တရက်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်လိုက်ခြင်းပင်။ သို့ဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတစ်ခွင်လုံးလိုလို စစ်မီးတောက်လောင်သွားတော့ သည်။ စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်များခမျာ ဟိုပြေးသည်ပုန်းနှင့် ဆန်ကော ထဲဆီးဖြူသီးလှိမ့်သလို ဗြောင်းဆန်ကုန်သည်။ သတင်းစာတစ် စောင်တွင် စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်များ၏ စာရင်းကို မြို့နယ်အလိုက် ဖော်ပြခဲ့ရာ နမ္မတူမြို့နယ်သည် ဒုက္ခသည် အများဆုံးဖြစ်နေသဖြင့် ကျွန်တော်တို့အလန့်တကြားဖြစ်သွားမိကြသည်။ ဒီလိုပုံဖြင့် နမ္မတူကို ဘယ်လိုလုပ်သွားကြရပါမည်နည်း။
နမ္မတူသို့သွားမည်ဆိုလျှင် သီပေါမှ မြောက်အရပ်သို့ တော လမ်း ၄၂ မိုင်၊ လားရှိုးမှသွားမည်ဆိုပါက အနောက်၊ အနောက် မြောက်သို့တောလမ်း ၄၄ မိုင်၊ နမ္မတူရောက်ပြီးလျှင် အနောက် ဘက်ရှိဘော်တွင်းသို့ ကျဉ်းမြောင်းမတ်စောက်သော တောင်ကြား လမ်း ၁၄ မိုင်ခရီးဆက်လက်သွားရဦးမည်။ သီပေါ-လားရှိုး-နမ္မတူ မြို့တွေက ဖိုခံလောက်ဆိုင်တည်ရှိနေကြသည်။ ထိုသုံးမြို့ကို မျဉ်း ဖြောင့်ဆွဲလိုက်လျှင် အနားမညီတြိဂံပုံတစ်ခုရမည် (တစ်ချိန်က နာမည်ကြီးခဲ့သော ရွှေတြိဂံမဟုတ်)။ ထိုတြိဂံဧရိယာအတွင်းမှာ လည်း တိုက်ပွဲတွေကြိုကြားကြိုကြားဖြစ်နေသဖြင့် နမ္မတူရောက် အောင် ဘယ်လိုသွားကြရပါမည်နည်း။ လားရှိုးအထိကတော့ လုံခြုံရေးပူစရာမရှိဟုဆိုနိုင်ပေမဲ့ မန္တလေး-လားရှိုး-မူဆယ် ကား လမ်းမကြီးမှ ဖဲခွာ၍သွားရသော တောလမ်းခရီးမှာတော့ လုံခြုံရေး စိတ်မချရတော့ပြီ။ လမ်းခရီးမှာ အမျိုးမျိုးဖြစ်သွားနိုင်သည်မဟုတ် လား။
ထိုသို့သော အခြေအနေများကြောင့် အာစရိယပူဇော်ပွဲကို ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ရတော့သည်။ သက်ဆိုင်ကြ သူများ ခဲလေသမျှ သဲရေကျဖြစ်ကြရပြီပေါ့။ထပ်မံကြိုးစားကြပြန်ခြင်း
ရခိုင်ဘင်္ဂါလီအရေးအခင်းအပြီး ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့မြောက် ပိုင်းမှာ သေနတ်သံတွေကျဲသွား၊ ကျဲရာမှ စဲသလိုဖြစ်သွားသည်။ ထိုပြောင်းလဲလာသည့် အခြေအနေ၏အားသာမှုကို လက်လွတ်မခံ ဘဲ ကျောင်းသူကျောင်းသားဟောင်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော (အာစရိယပူဇော်ပွဲဖြစ်မြောက်ရေးကော်မတီ) က မကြေပွဲနွှဲလို စိတ်ဖြင့် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်လိုက်ကြပြန်သည်နှင့် ၃၀-၁၂-၂၀၁၇ မှာ ဘော်တွင်းအာစရိယပူဇော်ပွဲကျင်းပမည်ဟု သတင်းစာမှာ အတိအလင်းကြေညာလိုက်နိုင်တော့သည်။ သို့ဖြင့် သက်ဆိုင်သူ များ ခေါင်းထောင်ကြည့်မိကြပြန်သည်။ သည်တစ်ကြိမ်တော့ မဖြစ် မနေရောက်အောင်သွားကြတော့မည်ပေါ့။
ဖြစ်ချင်တော့ ဒီဇင်ဘာလထဲရောက်ခါမှ အချိန်တော်ကြာ ဆိတ်သုဉ်းနေခဲ့သော သေနတ်သံများကို ကြားလာရပြန်တော့ သည်။ ပြဿနာပဲ သွားမည့်ဟန်တပြင်ပြင်ဖြင့် တကြွ်ကနေသူတွေ တွေဝေတွန့်ဆုတ်ကုန်ကြသည်။ သွားမည့်သူတွေ၏စာရင်း တက်လာတော့ အရေအတွက်က အတော်လေးနည်းလွန်းလှပါ လား။
တိုက်ပွဲသတင်းတွေ နားစွင့်နေရင်းနှင့်ပင် အာစရိယပူဇော်ပွဲ ရက်ကနီးကပ်လာနေပြီ။ သွားကြမည့်သူတွေနည်းပါးလွန်းပါက (ဒေသခံတွေက ရှိသည်ဆိုရုံမျှသာဖြစ်၍ ရပ်ဝေးကလာမည့်သူတွေ ကိုသာ အားထားကျင်းပရမှာဖြစ်လို့) အာစရိပူဇော်ပွဲဖြစ်မှဖြစ်နိုင် ပါ့မလား စိုးရိမ်ပူပန်လာကြရပြန်ပြီ။
အံ့ဩစရာတော့ အကောင်းသား။ ရက်နီးကပ်လာတော့ သွား မည့်လူစာရင်းက ရုတ်တရက်တိုးတက်သွားသည်။ ရန်ကုန်ကချည်း ၁၇ ယောက်၊ အခြားမြို့များဖြစ်သော ပျဉ်းမနား၊ ချောက်၊ မန္တလေး၊ မုံရွာ၊ ကလေး၊ ရွှေဘို၊ မြစ်ကြီးနား၊ ပြင်ဦးလွင်၊ တောင်ကြီး၊ နောင် ချို၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ လားရှိုး၊ ကွတ်ခိုင်၊ မူဆယ်စသောမြို့တွေ ကလည်း သွားမည့်လူတွေများပြားလာသည်ကို ဖေ့စ်ဘွတ်မှာတွေ့ လာရတော့ အားရှိလာမိသည်။ စောစောက မသွားဝံ့ဝံ့ဖြစ်နေကြသူ များမှာ မရောက်ရောက်အောင်သွားမည်ဟူ၍ ရဲစိတ်တွေဝင်လာ ကြပြန်တော့သည်။တြိဂံဧရိယာကိုဖြတ်သန်းပြီ
၂၉-၁၂-၂၀၁၇ ရက်မှာ ၅ စီးထက်မနည်းသော ကားတန်း ရှည် လားရှိုးမှထွက်ခဲ့သည်။ တောလမ်းခရီးဖြင့် တြိဂံဧရိယာကို ဖြတ်သန်းကြရပြီပေါ့။
သည်လမ်းခရီးက ကျွန်တော့်အတွက် အသစ်အဆန်းမဟုတ်။ သစ်တောတွေမရှိတော့သော တောင်တန်း၊ တောင်ကြောမနိမ့် မမြင့်တွေမှာ ညိုဝါဝါ မြက်ရှည်တောတွေကဖုံးလို့။ ကွေ့လိုက်ဝိုက် လိုက်၊ ခပ်ပြေပြေတက်လိုက် ဆင်းလိုက်နှင့် ရှမ်း၊ ပလောင် တိုင်း ရင်းသားရွာလေးတွေကို ဖြတ်သန်းခဲ့။ လယ်ကွက်သေးသေးလေး တွေ ဟိုတစ်ကွက်သည်တစ်ကွက်။ မုန်ညင်း၊ ပြောင်းဖူးနှင့်ပန်းနှမ်း ခင်းကွက်တိကွက်ကြား။ ရာဘာစိုက်ခင်းတစ်ကွက်တလေ ဤမျှ သာပါပဲ။
နမ္မတူ ဘော်တွင်းမှာကျင်းပမည့် အာစရိယပူဇော်ပွဲ
နမ္မတူနှင့်ဘော်တွင်းအာစရိယပူဇော်ပွဲတွေကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၈ နှင့် ၂၉ ရက်မှာကျင်းပတော့မည်ဆိုတော့ အနယ် နယ်အရပ်ရပ်မှာ တကွဲတပြားရောက်ရှိနေကြကုန်သော ဆရာ ဆရာမများနှင့်ကျောင်းသူကျောင်းသားဟောင်းများက ဝေးလံ ခေါင်ဖျား နယ်စွန်နယ်ဖျားရှိ နမ္မတူဘော်တွင်းမှာ သွားရောက် စုဆုံကြဖို့ စိုင်း ပြင်းလှုပ်ရှားလာကြသည်။ ဖေ့စ်ဘုတ်တွေမှာရေးကြ၊ မေးကြ၊ အလှူငွေတွေထည့်ဝင်ကြဖြင့် တကြွ်ကမှုဒီရေမြင့်တက်လာ တော့သည်။ ထိုအချိန်မှာပင်..။
၂၀-၁၁-၂၀၁၆ မှာ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်ဖွယ် သတင်းဆိုးတစ်ခု ထွက်ပေါ်လာခဲ့တော့သည်။  လားရှိုးနှင့်မူဆယ်ကြားရှိ ၁၀၅ မိုင် ကုန်သွယ်ရေးစခန်းကို တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အချို့က ရုတ်တရက်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်လိုက်ခြင်းပင်။ သို့ဖြင့် ရှမ်းပြည်နယ် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတစ်ခွင်လုံးလိုလို စစ်မီးတောက်လောင်သွားတော့ သည်။ စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်များခမျာ ဟိုပြေးသည်ပုန်းနှင့် ဆန်ကော ထဲဆီးဖြူသီးလှိမ့်သလို ဗြောင်းဆန်ကုန်သည်။ သတင်းစာတစ် စောင်တွင် စစ်ရှောင်ဒုက္ခသည်များ၏ စာရင်းကို မြို့နယ်အလိုက် ဖော်ပြခဲ့ရာ နမ္မတူမြို့နယ်သည် ဒုက္ခသည် အများဆုံးဖြစ်နေသဖြင့် ကျွန်တော်တို့အလန့်တကြားဖြစ်သွားမိကြသည်။ ဒီလိုပုံဖြင့် နမ္မတူကို ဘယ်လိုလုပ်သွားကြရပါမည်နည်း။
နမ္မတူသို့သွားမည်ဆိုလျှင် သီပေါမှ မြောက်အရပ်သို့ တော လမ်း ၄၂ မိုင်၊ လားရှိုးမှသွားမည်ဆိုပါက အနောက်၊ အနောက် မြောက်သို့တောလမ်း ၄၄ မိုင်၊ နမ္မတူရောက်ပြီးလျှင် အနောက် ဘက်ရှိဘော်တွင်းသို့ ကျဉ်းမြောင်းမတ်စောက်သော တောင်ကြား လမ်း ၁၄ မိုင်ခရီးဆက်လက်သွားရဦးမည်။ သီပေါ-လားရှိုး-နမ္မတူ မြို့တွေက ဖိုခံလောက်ဆိုင်တည်ရှိနေကြသည်။ ထိုသုံးမြို့ကို မျဉ်း ဖြောင့်ဆွဲလိုက်လျှင် အနားမညီတြိဂံပုံတစ်ခုရမည် (တစ်ချိန်က နာမည်ကြီးခဲ့သော ရွှေတြိဂံမဟုတ်)။ ထိုတြိဂံဧရိယာအတွင်းမှာ လည်း တိုက်ပွဲတွေကြိုကြားကြိုကြားဖြစ်နေသဖြင့် နမ္မတူရောက် အောင် ဘယ်လိုသွားကြရပါမည်နည်း။ လားရှိုးအထိကတော့ လုံခြုံရေးပူစရာမရှိဟုဆိုနိုင်ပေမဲ့ မန္တလေး-လားရှိုး-မူဆယ် ကား လမ်းမကြီးမှ ဖဲခွာ၍သွားရသော တောလမ်းခရီးမှာတော့ လုံခြုံရေး စိတ်မချရတော့ပြီ။ လမ်းခရီးမှာ အမျိုးမျိုးဖြစ်သွားနိုင်သည်မဟုတ် လား။
ထိုသို့သော အခြေအနေများကြောင့် အာစရိယပူဇော်ပွဲကို ရက်အကန့်အသတ်မရှိ ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ရတော့သည်။ သက်ဆိုင်ကြ သူများ ခဲလေသမျှ သဲရေကျဖြစ်ကြရပြီပေါ့။ထပ်မံကြိုးစားကြပြန်ခြင်း
ရခိုင်ဘင်္ဂါလီအရေးအခင်းအပြီး ရှမ်းပြည်နယ်အရှေ့မြောက် ပိုင်းမှာ သေနတ်သံတွေကျဲသွား၊ ကျဲရာမှ စဲသလိုဖြစ်သွားသည်။ ထိုပြောင်းလဲလာသည့် အခြေအနေ၏အားသာမှုကို လက်လွတ်မခံ ဘဲ ကျောင်းသူကျောင်းသားဟောင်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော (အာစရိယပူဇော်ပွဲဖြစ်မြောက်ရေးကော်မတီ) က မကြေပွဲနွှဲလို စိတ်ဖြင့် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်လိုက်ကြပြန်သည်နှင့် ၃၀-၁၂-၂၀၁၇ မှာ ဘော်တွင်းအာစရိယပူဇော်ပွဲကျင်းပမည်ဟု သတင်းစာမှာ အတိအလင်းကြေညာလိုက်နိုင်တော့သည်။ သို့ဖြင့် သက်ဆိုင်သူ များ ခေါင်းထောင်ကြည့်မိကြပြန်သည်။ သည်တစ်ကြိမ်တော့ မဖြစ် မနေရောက်အောင်သွားကြတော့မည်ပေါ့။
ဖြစ်ချင်တော့ ဒီဇင်ဘာလထဲရောက်ခါမှ အချိန်တော်ကြာ ဆိတ်သုဉ်းနေခဲ့သော သေနတ်သံများကို ကြားလာရပြန်တော့ သည်။ ပြဿနာပဲ သွားမည့်ဟန်တပြင်ပြင်ဖြင့် တကြွ်ကနေသူတွေ တွေဝေတွန့်ဆုတ်ကုန်ကြသည်။ သွားမည့်သူတွေ၏စာရင်း တက်လာတော့ အရေအတွက်က အတော်လေးနည်းလွန်းလှပါ လား။
တိုက်ပွဲသတင်းတွေ နားစွင့်နေရင်းနှင့်ပင် အာစရိယပူဇော်ပွဲ ရက်ကနီးကပ်လာနေပြီ။ သွားကြမည့်သူတွေနည်းပါးလွန်းပါက (ဒေသခံတွေက ရှိသည်ဆိုရုံမျှသာဖြစ်၍ ရပ်ဝေးကလာမည့်သူတွေ ကိုသာ အားထားကျင်းပရမှာဖြစ်လို့) အာစရိပူဇော်ပွဲဖြစ်မှဖြစ်နိုင် ပါ့မလား စိုးရိမ်ပူပန်လာကြရပြန်ပြီ။
အံ့ဩစရာတော့ အကောင်းသား။ ရက်နီးကပ်လာတော့ သွား မည့်လူစာရင်းက ရုတ်တရက်တိုးတက်သွားသည်။ ရန်ကုန်ကချည်း ၁၇ ယောက်၊ အခြားမြို့များဖြစ်သော ပျဉ်းမနား၊ ချောက်၊ မန္တလေး၊ မုံရွာ၊ ကလေး၊ ရွှေဘို၊ မြစ်ကြီးနား၊ ပြင်ဦးလွင်၊ တောင်ကြီး၊ နောင် ချို၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ လားရှိုး၊ ကွတ်ခိုင်၊ မူဆယ်စသောမြို့တွေ ကလည်း သွားမည့်လူတွေများပြားလာသည်ကို ဖေ့စ်ဘွတ်မှာတွေ့ လာရတော့ အားရှိလာမိသည်။ စောစောက မသွားဝံ့ဝံ့ဖြစ်နေကြသူ များမှာ မရောက်ရောက်အောင်သွားမည်ဟူ၍ ရဲစိတ်တွေဝင်လာ ကြပြန်တော့သည်။တြိဂံဧရိယာကိုဖြတ်သန်းပြီ
၂၉-၁၂-၂၀၁၇ ရက်မှာ ၅ စီးထက်မနည်းသော ကားတန်း ရှည် လားရှိုးမှထွက်ခဲ့သည်။ တောလမ်းခရီးဖြင့် တြိဂံဧရိယာကို ဖြတ်သန်းကြရပြီပေါ့။
သည်လမ်းခရီးက ကျွန်တော့်အတွက် အသစ်အဆန်းမဟုတ်။ သစ်တောတွေမရှိတော့သော တောင်တန်း၊ တောင်ကြောမနိမ့် မမြင့်တွေမှာ ညိုဝါဝါ မြက်ရှည်တောတွေကဖုံးလို့။ ကွေ့လိုက်ဝိုက် လိုက်၊ ခပ်ပြေပြေတက်လိုက် ဆင်းလိုက်နှင့် ရှမ်း၊ ပလောင် တိုင်း ရင်းသားရွာလေးတွေကို ဖြတ်သန်းခဲ့။ လယ်ကွက်သေးသေးလေး တွေ ဟိုတစ်ကွက်သည်တစ်ကွက်။ မုန်ညင်း၊ ပြောင်းဖူးနှင့်ပန်းနှမ်း ခင်းကွက်တိကွက်ကြား။ ရာဘာစိုက်ခင်းတစ်ကွက်တလေ ဤမျှ သာပါပဲ။
သည်တြိဂံဧရိယာကို ကျွန်တော်စဖြတ်သန်းဖူးတာ (သတ္တု တွင်းဝန်ထမ်းစဖြစ်ခဲ့သော) ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်းမှာဖြစ်သည်။ အဲဒီအချိန်ကတည်းက နယ်မြေကမအေးချမ်း။ နမ့်မျှော်ဘူတာ (သီပေါနှင့်လားရှိုးကြား)နှင့်နမ္မတူဘူတာပြေးဆွဲသော သတ္တုတွင်း ပိုင်နှစ်ပေသံလမ်းသွား ကျောက်မီးသွေးသုံးရထားငယ်လေးမိုင်းထိ လို့တဲ့။ ခရီးသည်တွေ ဘယ်နှယောက်သေ၊ ဘယ်နှယောက်ဒဏ်ရာ ရဆိုသော သတင်းတွေ။ နမ္မတူ-လားရှိုးပြေးဆွဲသော သတ္တုတွင်း ပိုင်မော်တော်ယာဉ်အပစ်ခံရလို့တဲ့။ မိုင်းထိလို့တဲ့။ သေဆုံးသူ ဒဏ် ရာရသူတွေ ကြားရဖန်များတော့ ရိုးသွားသလားမသိ။ အဲဒီလို သတင်းတွေကို အလေးထားပြီး ပြောမနေကြတော့။ ဘယ်လိုပင် ပစ်ခတ်ပါစေ၊ မိုင်းခွဲပါစေ၊ နောက်တစ်နေ့ကျတော့ ရထားမှာလည်း လူတွေအပြည့်၊ ကားတွေမှာလည်း လူတွေအပြည့်ပင်။ သွားမြဲသွား နေကြသည်သာ။ အသက်ကိုဖက်နဲ့ပဲထုပ်ရထုပ်ရ၊ သစ်ရွက်နဲ့ထုပ် ရထုပ်ရ တိုင်းရင်းသားပြည်သူများမှာ စားဝတ်နေရေးအတွက် သွားမြဲသွားကြ၊ အပစ်ခံရမြဲခံရ၊ မိုင်းအခွဲခံရမြဲခံရ။ ဒီလိုနဲ့ နှစ်ကာလ ရှည်လျားလှပါပေါ့။ကိုလိုနီခေတ်ဆီသို့သမင်လည်ပြန်
ကျွန်တော်ဘော်တွင်းမိုင်းမှာ အလုပ်စဝင်ကတည်းက ကြားခဲ့ ရသော သေနတ်သံများကို ယခု (၂၀၁၇ ခုနှစ်ကုန်ဆုံးချိန်)လည်း ကြားနေရဆဲပင်။
ရှေးတုန်းကတော့ သေနတ်သံတွေမကြားခဲ့ကြရ။ ခေတ်သစ် နည်းဖြင့်သတ္တုထူးဖော်ခြင်းကို အစပြုခဲ့ကြသော ဗြိတိသျှကုမ္ပဏီ တို့ခေတ်တုန်းကပေါ့။ တနည်းအားဖြင့်တော့ ဟားဗတ်ဟူးဗားတို့ ခေတ်ပေါ့။ သူသည် နောင်တစ်ချိန်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ၏သမ္မတတစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့သူပင်။
ဟားဗတ်ဟူးဗားသမ္မတမဖြစ်မီက သူသည်သတ္တုတွင်းအင်ဂျင် နီယာတစ်ယောက်အဖြစ် နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ ကျင်လည်ခဲ့ ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံသို့ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ သူရောက်ရှိလာချိန် မှာ ဘော်တွင်းမိုင်းဟောင်းနေရာသည် လူသူကင်းမဲ့သောတောကြီး မျက်မည်းဖြစ်နေပေပြီ။
ခရစ်နှစ် ၁၄၁၂ လောက်ကတည်းက ငွေသတ္တုများတူးဖော် ထုတ်ယူခဲ့ကြသော တရုတ်လူမျိုးတို့ ၁၈၆၈ ခုနှစ် ပန်းသေးသူပုန် ထချိန်တွင် တရုတ်ပြည်သို့ပြန်ဆုတ်ကုန်ကြသဖြင့် ဘော်တွင်းမိုင်း သည် လူသူကင်းမဲ့ကာ တိတ်ဆိတ်ငြိမ်သက်နေတော့သည်။
သို့ရာတွင် တရုတ်တို့ချန်ထားရစ်ခဲ့သော တန်ချိန်ငါးသိန်းခန့် မျှသော ခဲချော်ချေးပုံကြီးများက အနောက်နိုင်ငံသားပညာရှင်တို့ ကို လက်ယပ်ခေါ်သကဲ့သို့ ရှိနေခဲ့သည်။ အဆိုပါခဲချော်ချေးပုံကြီး များ၏သတင်းကို ရှေ့ပြေးစုံစမ်းထောက်လှမ်းစေပြီးနောက် အေစီ မာတင်နှင့်ဟားဗတ်ဟူးဗားတို့နှစ်ဦးသည် ဘော်တွင်းမိုင်းဟောင်း တည်ရှိရာသို့ မန်းပွဲဘူတာမှသွားခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်မှာ ၁၉၀၄ ခုနှစ်ဖြစ်ပါ၏။ မန္တလေး-လားရှိုးမီးရထားလမ်းဖောက်လုပ်ပြီးစဖြစ် ၍ သူတို့သည် သီပေါနှင့်လားရှိုးကြားရှိ မန်းပွဲဘူတာတွင်ဆင်းပြီး အနောက်မြောက်အရပ်ဆီသို့ ဘော်တွင်းမိုင်း(ဟောင်း)စူးစမ်းလေ့ လာရေးခရီးစဉ်ကို စတင်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။
ဟားဗတ်ဟူးဗား၏ ]]စွန့်စားလုပ်ကိုင်ရသောနှစ်များ}}ဟု ညွှန်း ဆိုထားသော ကိုယ်တိုင်ရေးအတ္တုပ္ပတိထဲမှ အကြောင်းအနည်း ငယ်ကို ကျွန်တော်မှတ်မှတ်သားသားရှိနေမိခဲ့သည်။
]]ကျွန်ုပ်တို့သည် ရထားသံလမ်းမှဖယ်ခွာ၍ အများအား ဖြင့် မြင်းစီးလျက် နှင်းရည်စက်စက်ကျစိုစွတ်နေသော တော နက်ကြီးများကို ဖြတ်သန်း၍ခရီးနှင်ခဲ့ကြသည်။ မိုင်းများမှာ တောင် ထူထပ်ရာအရပ်မှာရှိသည်}}
ဟားဗတ်ဟူးဗားတို့၏ ခရီးလမ်းမှာ အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့ သည့် တြိဂံဧရိယာအတွင်းမှ ဖြတ်သန်းခဲ့ကြရခြင်းပင်။ ထို စဉ်က နမ္မတူမြို့ဆိုတာ ရှိသေးမည်မဟုတ်။ သူတို့နှစ်ယောက်မြင်း စီး၍ သွားကြသည့်ခရီးမှာ မည်သည့်လုံခြုံရေးအစောင့်အရှောက် မှလည်းမပါ။ အဲဒီတုန်းကတော့ ရှမ်းပြည်နယ်တစ်ခုလုံးသူပုန်သူ ကန်လုံးဝမရှိ။ ပကတိအေးချမ်းလှသည်။
ထိုခရီးမှအစပြု၍ ဟားဗတ်ဟူးဗားသည် ဘော်တွင်းမိုင်းကို ကမ္ဘာကျော်မိုင်းကြီးအဖြစ် အောင်မြင်စွာထူထောင်နိုင်ခဲ့ကာ ြွကယ်ဝချမ်းသာလာပြီး နောင်တစ်ချိန် ၁၉၂၉ ခုနှစ်တွင် အမေရိ ကန်နိုင်ငံ၏ ၃၁ ဆက်မြောက်သမ္မတကြီးဖြစ်လာခဲ့တော့သည်။
ဟူးဗားတို့ မြင်းစီးပြီး ဖြတ်သန်းသွားခဲ့သည့်အချိန်က သီပေါ- လားရှိုး-နမ္မတူသုံးမြို့ကြားက တြိဂံဧရိယာတွင် ဘာသေနတ်သံမျှ မကြားခဲ့ရဘဲ အေးချမ်းတိတ်ဆိတန်ငြိမ်သက်နေခဲ့ပါလားဆိုသည့် အချက်ကို ကျွန်တော်က မီးမောင်းထိုးပြလိုခြင်းဖြစ်သည်။
နောက်ထပ် ကျွန်တော်ဖော်ပြလိုသည်မှာ အင်္ဂလိပ်လူမျိုး အရေးပိုင်ဟောင်းမောရစ်ကောလစ်ဖြစ်သည်။ သူကား ]]ကမ္ဗောဇ နေဝင်ဘုရင်များ}}စာအုပ်ကိုရေးသားခဲ့သူဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်ကရှမ်း ပြည်နယ်များမင်းကြီး ဖိလစ်ဖော်ဂါတီ၏ ဧည့်သည်အဖြစ် ရှမ်း ပြည်နယ်အနှံ့သွားရောက်ကာ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
မောရစ်ကောလစ်သည် ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းနေရာတော် တော်များများသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီးနောက် မြောက်ပိုင်းရှိမိုးမိတ်၊ ထိုမှတစ်ဆင့် တောင်ပိုင်စော်ဘွားကြီးနှင့်အတူ နမ့်ဆန်ဟော်နန်း သို့လိုက်ပါလည်ပတ်ခဲ့ပြီး ကျောက်မဲ၊ သီပေါတို့ကိုဖြတ်၍ နမ္မတူ ဘော်တွင်းမိုင်းသို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က ဘော်တွင်းမိုင်း၏ မန် နေဂျာမှာ မစ္စတာအိုဘာလင်းဒါးဖြစ်သည်။ ဘော်တွင်းမိုင်းမှ လား ရှိုးသို့ပြန်ထွက်ပြီး ရွှေလီမြစ်ကိုကူး၍ တရုတ်ပြည်ပေါ်မှာပင် ခြေချ ခဲ့သေးသည်။
မောရစ်ကောလစ်၏ ဘော်တွင်းခရီးစဉ်၌ အသွားတွင် သီ ပေါ-နမ္မတူကားလမ်းဖြင့်လည်းကောင်း အပြန်တွင် နမ္မတူ-လားရှိုး ကား လမ်းဖြင့်လည်းကောင်းသွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ရာ သီပေါ-လားရှိုး-နမ္မတူ တြိဂံဧရိယာကို ဖြတ်သန်းခဲ့ရခြင်းပင်။ ထိုစဉ်က မောရစ် ကောလစ်သည်လည်း မည်သည့်လုံခြုံရေးအစောင့်အရှောက်မျှ မပါရှိဘဲ သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သူ့အား ရန်ပြုတိုက်ခိုက်မည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတစ်စုံတစ်ရာမှမရှိသောကြောင့်လည်း ထိုသို့လွတ်လပ်စွာ စိတ်အေးလက်အေးသွားနိုင်ခဲ့ခြင်းပင်။ ရှမ်းပြည် ၏ နယ်ပယ်အသီးသီးသို့ မောရစ်ကောလစ်သွားရောက်ခဲ့သော အချိန်ကာလ သည် ၁၉၃၈ ခုနှစ်ခန့်ကဖြစ်ပါ၏။
မောရစ်ကောလစ်က ]]ရှမ်းပြည်နယ်များသည် အေးချမ်း သာယာ၍ ကြည်နူးစရာကောင်းလှသည့် နေရာဌာနီများဖြစ် ကြောင်း}}ဖော်ပြခဲ့ပြီး ]]ဤလူမျိုးများ (ရှမ်းပြည်မှ တိုင်းရင်း သားများ)အတွက် စစ်ဆိုသည်မှာ ဝေးလံသောပဲ့တင်သံများသာ ဖြစ်နေသေးသည်}} ဟုလည်းကောင်း၊ ]]နှစ်ပေါင်း ၆၀ မျှ အတွင်း ၎င်းတို့၏တောင်ကြားထဲတွင် လက်နက်ဆွဲကိုင်ကြသူ များ၏ အသံကိုမှပင်မကြားခဲ့ကြရချေ}}ဟုလည်းကောင်း ရေး သားခဲ့ပါသည်။ ထိုအခြေအနေသည် ကိုလိုနီခေတ်ကဖြစ်ပါ၏။
၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် ရရှိခဲ့သော လွတ်လပ်ရေးနှင့်အတူ မြန်မာ တစ်နိုင်ငံလုံးပြည်တွင်းစစ်မီးတောက်လောင်ခဲ့သည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ခန့်ရှိခဲ့ပေပြီ။ ယနေ့ (၂၀၁၇ ခုနှစ် ကုန်သည်အထိ) လည်း မငြိမ်းချမ်းသေး။ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်ရန် ပင်လုံညီလာခံ ကျင်းပနေရဆဲပင်။
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည်ကို နိုင်ငံသားတိုင်းမြင် တွေ့လိုကြမည်ဖြစ်ပါ၏။ လက်တွေ့မှာတော့ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံ သည် အရှေ့တောင်အာရှအဆင့်မှာပင် နိမ့်ကျနေဆဲဖြစ်သည်။
မောရစ်ကောလစ် သူ၏စာအုပ်တွင် မှတ်ချက်ပြုခဲ့သော စာတစ်ကြောင်းကိုလည်း ကျွန်တော်မမေ့ပါ။ ]]မတိုးတက်နိုင် အောင် ဟန့်တားထားခဲ့သည့်အချက်ကြီးက မစည်းလုံး မညီ ညွတ်ခြင်း}}ပါတဲ့။ အလွန်မှန်သော စကားဖြစ်ပါ၏။ ကျွန်တော် တို့တိုင်းရင်းသားအချင်းချင်း မညီညွတ်ကြလျှင် ငြိမ်းချမ်းရေးမရနိုင်။ ငြိမ်းချမ်းရေးမရှိလျှင် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလည်းဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မည် မဟုတ်ပါ။ ဒါ အလွန်သေချာသောအချက်ဖြစ်ပါ၏။
သို့ဖြစ်ပါ၍ လက်နက်စွဲကိုင်နေကြသူများအားလုံးကို ကျွန်တော်လှိုက်လှဲစူးနစ်စွာ မေတ္တာရပ်ခံပန်ကြားချင်တာကတော့ ]]ရပ်ကြပါတော့၊ စစ်ပွဲတွေရပ်ကြပါတော့}} ဟူ၍။ဆင်တဲဝ မြတ်ဖုန်းကိုးကား
၁။ ဘော်တွင်းမိုင်းအစီရင်ခံစာများ
၂။ ကမ္ဗောဇနေဝင်ဘုရင်များ

No comments:

Post a Comment